گروه فرهنگی «سراج24»: جنایت های آمریکا چنان دامنه گسترده ای دارد که به هر کجای جهان بخواهیم اشاره ای داشته باشیم، به گوشه ای از این فجایع انسانی رخ داده توسط آمریکایی ها می رسیم. در این ارتباط، مستند "خاطرات نارنجی" برگی از پرونده جنایات آمریکا را ورق زده و آثار حضور مرگ بار آمریکایی ها را در ویتنام مورد کنکاش قرار می دهد. اثری ساخته شده از وحید فرجی که چندی پیش در جشنواره کازان روسیه به رقابت پرداخت. مستند "خاطرات نارنجی" از دید نسل های بعد از آن جنایت عظیم بشری روایت می شود و تلفیقی است از دیروز تلخ به کارگیری سلاح‌های شیمیایی توسط آمریکا بر روی نسل های آینده که توسط موسسه فرهنگی میثاق تولید شده است. گفت و گو با وحید فرجی، کارگردان این اثر بخشی از داغی است که هیچ زمان از خاطر انسانیت پاک نمی شود.
آقای فرجی با چه نگاهی و از چه طریقی، "خاطرات نارنجی" شکل گرفت؟
به شخصه 10 سالی است که موضوع تاثیرات جنگ طلبانه غربی ها را بر روی سرزمین های مختلف دنبال می کنم و یکی از بخش هایی که بعد از ساخت 2 فیلم در این خصوص به آن رسیدم، بحث کشتار آمریکایی ها در ویتنام و آسیب هزاران نفر به دلیل استفاده آمریکایی ها از سلاح های غیرمجاز شیمیایی بود. سلاح هایی که با وجود منع سازمان ملل به کرات توسط آمریکا و اسرائیل به اشکال مختلف مورد استفاده قرار گرفت و سال ها اثرات نامطلوبی بر روی مردمان آن منطقه داشت. چنان که در بررسی ها مشخص شد که بسیاری از مردم ویتنام دچار بیماری های سرطان و سرطان خون شده و فرزندان آن ها دچار ضایعاتی از جمله نقص عضو شدند. ما در مستند "خاطرات نارنجی" سعی کردیم به تاثیر نامناسب سلاح های کشتار جمعی در ویتنام بپردازیم.
در مستندهای گذشته به کدام بُعد از ابعاد جنایت های غربی ها پرداختید؟
در مستند "جنگ پنهان در لبنان" که در سال 1386 ساخته شد به بحث استفاده ارتش اسرائیل از بمب های خوشه ای پرداختم که در مناطق غیرنظامی علیه لبنان استفاده شده بود و یکی دو سال بعد هم فیلم مستند "تولد در زمین سوخته" را کار کردم که تاثیر سلاح های اورانیوم ضعیف شده را که در جنگ کویت و عراق و در جنگ با لبنان و مقداری در جنگ بالکان استفاده شده بود را مورد بررسی قرار دادم که نشان می داد برخلاف پیمان های بین المللی چگونه به راحتی علیه مردم بی دفاع از سلاح های کشتار جمعی استفاده می شود. این جنایات آمریکایی ها تاثیر بسیاری بر روی مردم بیگناه داشته و آلودگی خیلی شدیدی ایجاد کرد و با توجه به این که منطقه عراق دارای بادها و طوفان گسترده ای است، مناطق گسترده ای از زمین های کشاورزی و مردم را آلوده کرده است و هنوز هم مردم دارند آسیب می بینند.
برای ساخت فیلم "خاطرات نارنجی" از چه منابع و داده هایی استفاده کردید؟
یک سال بعد از ساخت فیلم "تولد در زمین سوخته" با توجه به داده ها و اطلاعاتی که طی سال ها تحقیق و ساخت آثاری استراتژیک داشته ام، فیلم "خاطرات نارنجی" را آماده برای تولید کردم و با توجه به مشاهدات صورت یافته و مستنداتی که در این سال ها به دست آوردم در پس ساخت فیلم بودم و سعی کردم تا حد امکان به جای تصاویر آرشیوی از فیلم هایی که داشته ام استفاده کنم. در این سال ها تحقیقات خوبی هم در مورد اتفاقات منطقه داشته ام و در جنگ 33 روزه لبنان هم حضور داشتم.
زمان ساخت فیلم "خاطرات نارنجی" چند مدت طول شد؟
"خاطرات نارنجی" در 8 کشور مختلف فیلمبرداری شد و با توجه به شاهدانی که می خواستیم در فیلم استفاده کنیم در حدود 8، 9 ماه صرف پیش تولید کردیم و 3 هفته ای هم در ویتنام به سر بردیم. به طور کلی 5 ماه هم برای تدوین فیلم زمان برده شد تا بتوانیم به اثری مناسب و با ریتم خوب برسیم. چند وقت پیش هم در جشنواره فیلم کازان روسیه هم شرکت کردیم و سعی می کنیم که نمایش های بیشتری از این فیلم داشته باشیم.
قراری برای اکران عمومی و یا توزیع فیلم در شبکه نمایش خانگی هم شکل گرفته است؟
تا الان از شبکه افق پخش شده و فعلا به ادامه پخش تاویزیونی فیلم در تلویزیون فکر می کنیم تا به دنبال مسائل بعدی باشیم. قرار است "خاطرات نارنجی" از شبکه های مستند و شبکه های برون مرزی هم پخش شود.
اعتقاد دارید که با توجه به این گونه فجایع و کشتار، ادعاهای انسان دوستانه غربی ها نزد افکار جهانی کاملا رنگ باخته است؟
بله، همین طور است. در همین فیلم مشخص شد که ماده شیمیایی معروف به عنصر نارنجی توسط آمریکایی ها جهت از بین بردن پوشش جنگلی و جهت استتار جنگی به کار گرفته شد و آن ها در شرایطی کاملا غیر انسانی از تسلیحات شیمیایی استفاده کردند و طبق آمار رسمی 80 میلیون لیتر در ویتنام جنوبی علیه مردم آن جا استفاده شد و آلودگی شدیدی منطقه را در بر گرفت که هنوز هم در ویتنام اثرات آن ها باقی است.
